یکی از اصلی ترین سوالاتی که معمولا رانندگان عزیز دارند این است که با چه سنی بازنشسته می شوند و بیمه تامین اجتماعی چه در دوران کار و چه در دوران بازنشستگی رانندگان چه مزایایی برای آنها خواهد داشت؟ در این مقاله سعی می کنیم در مورد بازنشستگی رانندگان و خدمات و مزایای بیمه تامین اجتماعی برای آنها مطالبی را ارائه کنیم.
در کارخانه‌های خودروسازی ماشین‌ها در سه گروه سبک، نیمه سنگین و سنگین طراحی و تولید می‌شوند. ماشینهای سنگین که از ابعاد و وزن بیشتری نسبت به دو گروه دیگر برخوردار هستند، شامل انواع ماشینهای خاور، تریلی، کامیون و سایر موارد هستند. همه افراد نمی‌توانند با ماشینهای سنگین رانندگانی کنند، یکی از الزامات رانندگی با ماشینهای سنگین، داشتن گواهینامه پایه یک است. با توجه به اینکه رانندگان بسیاری از این طریق یعنی رانندگی با ماشینهای سنگین، کسب درآمد می‌کنند، سازمان تأمین اجتماعی با تعیین میزان مشخصی پرداختی حق بیمه، امکان بازنشستگی آنها را فراهم کرده است. امروزه یکی از موضوعاتی که رانندگان ماشین سنگین با آن روبرو هستند، سن بازنشستگی رانندگان پایه یک و دریافت حقوق بازنشستگی است. در ادامه سعی می‌کنیم قوانین و نکات مربوط به بازنشستگی رانندگان ماشینهای سنگین را به صورت مختصر توضیح دهیم.
بیمه تامین اجتماعی برای رانندگان
به طور کلی در حال حاضر چیزی حدود ۴۸۴ هزار راننده در کشور فعالیت می‌کنند و ۳۳۸ هزار کامیون نیز در حوزه حمل و نقل جاده‌ای مورد استفاده قرار می گیرد. به همین دلیل می‌توان گفت که قشر عظیمی از کارگران کشور در حوزه فعالیت های حمل و نقلی جاده ای کار می کنند و از این رو باید تمام حقوق و مزایای آنها به بهترین شکل ممکن، توسط سازمان تامین اجتماعی و سایر نهادهای رفاهی تامین شود. همچنین کارفرما (که در واقع همان شرکت های حمل و نقل جاده ای محسوب می شود) نیز باید تمام حقوق و مزایای آنها را طبق قرارداد به ایشان بدهند.
شغل شریف رانندگی یکی از مشاغلی است که علاوه بر داشتن مسئولیت سنگین، خطرات زیادی را نیز به همراه دارد. به همین دلیل بیمه تامین اجتماعی این شغل را تحت پوشش خود قرار داده و بر اساس قوانین تامین اجتماعی ( منظور ماده ۷۶ قانون بیمه است) سعی کرده همه حقوق مربوط به رانندگان، از جمله حقوق مربوط به بازنشستگی رانندگان را بر اساس این قانون، تامین و محاسبه کند.
انواع پرداخت بیمه برای دریافت بازنشستگی
ماشینهای سنگین در دو نوع حمل بار و مسافری تقسیم‌بندی می‌شوند. رانندگانی که با این ماشین‌ها رانندگی می‌کنند می‌توانند به طرق مختلف حق بیمه خود را پرداخت کنند.
۱- رانندگان بدون ماشین و کار برای انواع شرکت‌ها
رانندگان پایه یک بدون ماشین سنگین، معمولاً به عنوان راننده برای شرکت‌هایی که حمل بار و مسافر را انجام می‌دهند، کار می‌کنند. برای افراد حقوقی و حقیقی که دارای مجوز کار هستند. بدین ترتیب با توجه به مقررات تأمین اجتماعی یک رابطه کارگری و کارفرمایی ایجاد شده است و با توجه به قانون کار، کارفرما که مالک ماشین سنگین است، با توجه به ماده ۱۴۸ قانون کار و بند الف ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی، باید حق بیمه راننده را به سازمان تأمین اجتماعی پرداخت کند. دقت داشته باشید که باید در لیست واریز‌های بیمه، عنوان راننده قید شود.
۲- رانندگان بدون ماشین و کار برای شخص
شرایط دیگر این است که راننده بدون ماشین سنگین، برای یک شخص حقیقی کار می‌کند که این شخص حقیقی هیچگونه شرکتی ندارد. در این حالت به دلیل اینکه شرکت یا کارگاهی وجود ندارد که کد تأمین اجتماعی داشته باشد، در نتیجه کارفرما نمی‌تواند حق بیمه راننده را پرداخت کند. در این صورت راننده باید خود، پرداخت بیمه که جزو بیمه‌های اجباری است را انجام دهد.
۳- رانندگان با ماشین سنگین
گروه دیگری از رانندگان کسانی هستند که علاوه بر اینکه دارای گواهینامه پایه یک هستند، می‌توانند یکی از انواع ماشینهای سنگین را خریداری و رانندگی با آن را انجام دهند. در این حالت به دلیل اینکه راننده برای خود، کار می‌کند و وابسته به هیچ شرکتی نیست، باید به عنوان بیمه اجباری، حق بیمه را خودش پرداخت کند.
لزوم بیمه در بازنشستگی رانندگان
طبق قانون، همه رانندگان باید بیمه تامین اجتماعی شوند. یعنی شرکت ها و سازمان هایی که از رانندگان استفاده می‌کنند، باید حتماً در متن قرارداد استخدامی آنها، شرایط بیمه را به صورت کامل توضیح دهند. منظور از رانندگان نیز در این قانون همه رانندگان اتوبوس و ماشین های سنگین بین شهری و حمل و نقل جاده ای است.
البته در قانون آمده که افرادی که ماشین از آن خودشان است، باید حتما خودشان برای بیمه ماشین اقدام کنند و هر سال نیز حق بیمه را بپردازند. اما اگر ماشین، برای شرکت است، کارفرما باید حق بیمه فرد را پرداخت کند و هرگونه کم کاری در این زمینه می‌تواند توسط راننده در دادگاه مطرح شود.
همانطور که می دانید رانندگان ماشینهای سنگین شامل طرح سختی کار می شوند. به همین دلیل قوانین مختلفی مربوط به بازنشستگی آنها وجود دارد.
حتما باید رانندگان نسبت به بیمه حساس باشند. تمام موضوعات مربوط به دفترچه بیمه و خدمات مربوط به سلامت و درمان، در حالی قابلیت اجرا دارد که حتماً بیمه فرد به موقع توسط شرکت یا نهادی که در آن فعالیت می کنند، به سازمان تامین اجتماعی به صورت مستمر و مداوم پرداخت شده باشد.
اهمیت دفترچه کار برای بازنشستگی رانندگان
همچنین جدیدا سخت گیری هایی برای بارنامه نیز اعمال شده است که بسیار لازم و ضروری هستند. اگر موسسات و شرکت های حمل و نقل، بدون داشتن دفترچه کار برای یک راننده، بارنامه صادر کنند، تخلف کرده‌اند و در این صورت مشمول جریمه می شوند. به همین دلیل شرکت ها و موسسات حمل و نقل بار و مسافر بین شهری، باید حتماً رانندگانی که فاقد دفترچه کار هستند را موظف کنند که این دفترچه را بگیرند. همانطور که مستحضر هستید با داشتن گواهینامه معتبر رانندگی متناسب با وسیله نقلیه و همچنین حداقل مدرک پایان دوره ابتدایی یا دوره نهضت سواد آموزی و دارا بودن کارت سلامت، می‌توان دفترچه کار را از سازمان حمل و نقل و پایانه های کشور گرفت. اکیدا توصیه می کنیم که نسبت به موضوع دفترچه کار حساس باشید.
رانندگان نیز مانند همه بیمه شدگان تامین اجتماعی، از مزایای درمانی، مستمری بازنشستگی رانندگان ، از کار افتادگی، حوادث، غرامت، کمک ازدواج و خیلی دیگر از مزایای که طبق قانون وظیفه این سازمان است، بهره مند خواهند شد.
بیمه رانندگان حمل و نقل جاده ای
سازمان تامین اجتماعی برای تمامی رانندگان تاکسی های اینترنتی، وانت، تراکتور، نیسان و کلیه ماشین های سنگین، بیمه صادر می کند. توصیه می کنیم حتما با مراجعه به سایت سازمان تامین اجتماعی، برای بیمه و سایر استعلام های مورد نظر اقدام کنید. در سایت سازمان تامین اجتماعی تمام موضوعات مربوط به فیش حقوقی، بیمه رانندگان و… قابل رویت است. همانطور هم که میدانید هر سال سابقه پرداخت حق بیمه در کارهای سخت و زیان آور، یک و نیم سال محاسبه خواهد شد.
رانندگان ماشینهای سنگین که فاقد کارفرما هستند، می‌توانند برای دریافت بیمه به شعبات بیمه تأمین اجتماعی مراجعه کنند. با تکمیل فرم درخواست، ارائه گواهینامه رانندگی معتبر، مجوز فعالیت درون شهری یا بین شهری، ارائه کارت وسیله نقلیه، می‌توانند برای درخواست بیمه اقدام کنند. حداکثر سن برای دریافت بیمه تأمین اجتماعی رانندگان ماشینهای سنگین، ۵۰ سال در نظر گرفته شده است. نکته دیگر تأیید سلامت راننده است که باید برای انجام معاینات پزشکی به مراکز تعیین شده مراجعه کند. با انجام تمام مراحل، انجام معاینات پزشکی، و دریافت کد، برگه پرداخت حق بیمه صادر و در زمان‌های مقرر باید به پرداخت آن اقدام شود.
همه بیمه شدگان تامین اجتماعی می توانند از بیمه درمان تکمیلی برای خانواده خود و خانواده هایشان استفاده کنند. اما اگر قصد استفاده از چند بیمه درمانی دارند، باید این نکته را در نظر داشته باشند که مجموعه خسارت های دریافتی از شرکت های بیمه، نباید از کل هزینه های درمانی که پرداخت کرده‌اند بیشتر شود. نرخ پرداخت حق بیمه نیز برای رانندگان ۲۷ درصد از دستمزد آنها محسوب می شود.
شرایط بازنشستگی رانندگان پایه یک
دو فاکتور مهم در تعیین بازنشستگی رانندگان ماشین سنگین مورد بررسی قرار می‌گیرد، پرداخت حق بیمه و سن. رانندگان ماشینهای سنگین نیز مانند سایر بیمه شدگان تأمین اجتماعی، از حقوق و مزایا از جمله مستمری بازنشستگی برخوردار خواهند بود. برای بازنشستگی رانندگان ماشینهای سنگین و کسانی که دارای گواهینامه پایه یک هستند، از سوی سازمان تأمین اجتماعی شرایط سنی در نظر گرفته شده است. سن بازنشستگی رانندگان پایه یک بدین شرح است:
سن بازنشستگی رانندگان آقا
- رانندگان مرد با سابقه ۳۰ سال رانندگی و حداقل ۵۰ سال سن می‌توانند برای بازنشستگی اقدام و مستمری بازنشستگی دریافت کنند.
- حالت دوم را می‌توان با ۲۰ سال سابقه کاری و ۶۰ سال سن در نظر گرفت، این گروه از رانندگان نیز می‌توانند برای بازنشستگی اقدام کنند.
- از شرایط دیگر برای بازنشستگی رانندگان ماشینهای سنگین این است که اگر یک راننده ۳۵ سال حق بیمه خود را پرداخت کرده باشد، در هر سنی که باشد می‌تواند بازنشسته و مستمری بازنشستگی دریافت کند.
سن بازنشستگی رانندگان خانم
با توجه به اینکه در سال‌های اخیر رانندگان خانم نیز توانسته‌اند با دریافت گواهینامه پایه یک، با ماشینهای سنگین رانندگی کنند، این گروه از رانندگان ماشین سنگین نیز می‌توانند طبق برخی از شرایط بازنشسته شوند.
- طبق قوانین سازمان تأمین اجتماعی اگر راننده خانم ماشین سنگین ۳۰ سال سابقه کار داشته باشد، در سن ۴۵ سالگی می‌تواند بازنشسته شود.
- همچنین اگر راننده خانم ۲۰ سال سابقه کار داشته باشد، در سن ۵۵ سالگی می‌تواند بازنشسته شود.
- برای خانم‌ها نیز قانون ۳۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه در نظر گرفته شده است. اگر راننده خانم ۳۰ سال سابقه پرداخت بیمه داشته باشد، در هر سنی می‌تواند بازنشسته و از خدمات بازنشستگی استفاده کند.
قانونگذار دو شرایط دیگر را برای دریافت بازنشستگی رانندگان خانم یا آقا در نظر گرفته است.
- اگر راننده به طور متوالی حدود ۲۰ سال، پرداخت حق بیمه را انجام داده باشد، بدون در نظر گرفتن شرط سنی می‌تواند بازنشسته شود.
- همچنین اگر راننده‌ای ۱۰ سال سابقه پرداخت بیمه داشته باشد و بیش از ۶۰ سال سن داشته باشد، می‌تواند کسری سابقه بیمه خود را به صورت یکجا پرداخت و بازنشسته شود.
رانندگان می‌توانند جهت دریافت استعلام سوابق کاری و بیمه خود به سازمان بیمه تأمین اجتماعی مراجعه کنند.
شرایط بازنشستگی رانندگان پیش از موعد
البته جالب است بدانید که چند حالت وجود دارد که بازنشستگی رانندگان می‌تواند جلوتر بیفتد. مثلاً اگر راننده ای حداقل ۱۰ سال سابقه پرداخت بیمه داشته باشد و سن او از ۶۰ سال بیشتر باشد، می‌تواند بازنشسته شود. در صورت کسری سابقه بیمه، سنوات به صورت یکجا از فرد گرفته می شود. همچنین اگر یک راننده که جزو مشاغل سخت محسوب می شود، بیست سال متوالی سابقه اشتغال و پرداخت بیمه داشته باشد، بدون شرط سنی بازنشسته می‌شود. دقت فرمایید که شرط اصلی متوالی بودن است. یعنی بدون هیچ گونه وقفه ای.
اما اگر ۲۵ سال متناوب سابقه مشاغل سخت داشته باشد، نیز بدون شرط سنی بازنشسته می‌شود. متناوب به این معنا است که حتی اگر در طول ۲۵ سال، وقفه هایی هم در پرداخت بیمه داشته، اشکالی ندارد. ولی در کل، ۲۵ سال بشود.
با تمام این تفاسیر توصیه می‌کنیم که حتماً تمام نکات مهم در مورد اخذ بیمه تامین اجتماعی را توجه داشته باشید تا به بهترین شکل ممکن در زمان مقرر بتوانید از خدمات آن و بیمه بازنشستگی رانندگان استفاده کنید. همانطور که در بالا توضیح دادیم حتماً به سامانه های مربوط به سازمان بیمه اجتماعی مراجعه فرمایید و تمام سوابق کاری و مسائل مربوط به خود را مشاهده کنید تا در صورت مغایرت با واقعیت، برای حل آنها اقدام کنید.
حقوق بازنشستگی رانندگان ماشین سنگین
با توجه به تعداد بیشمار رانندگان ماشینهای سنگین در سطح کشور، پرداختن به حق و حقوق آنها در دستور سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه قرار گرفته است. سازمان تأمین اجتماعی و کارفرما هر دو باید به تعهدات خود در مورد حقوق و مزایای رانندگان ماشینهای سنگین به خوبی عمل کنند. یکی از حقوق رانندگان مسأله بازنشستگی است. با در نظر گرفتن حق بیمه مشخص برای رانندگان، حقوق بازنشستگی رانندگان ماشین سنگین در دوران بازنشستگی مشخص می‌شود.
حق بیمه رانندگان با کمک دولت در ماه
- رانندگان درون شهری: ۶۴۰.۹۶۷ تومان
- رانندگان برون شهری سبک: ۷۵۷.۵۰۷ تومان
- رانندگان برون شهری سنگین: تومان ۸۷۴.۰۴۷ تومان
حق بیمه رانندگان بدون کمک دولت در ماه
- رانندگان درون شهری: ۱.۲۸۱.۹۳۴ تومان
- رانندگان برون شهری سبک: ۱.۵۱۵.۰۱۴ تومان
- رانندگان برون شهری سنگین: ۱.۷۴۸.۰۹۴ تومان
قانون جدید بازنشستگی رانندگان ماشینهای سنگین
آخرین خبری که در مهرماه سال ۱۴۰۱ مبنی بر امکان بازنشستگی رانندگان ماشینهای سنگین با پرداخت ۲۵ سال سابقه بیمه و داشتن ۵۵ سال سن منتشر شده است، بدین شرح است:
مهرداد قریب معاون بیمه‌ای تأمین اجتماعی، در پانزدهم مهرماه ۱۴۰۱ به حمیدرضا شهرکی ثانوی معاون حمل و نقل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، نامه‌ای را مبنی بر قانون جدید بازنشستگی رانندگان کامیون و سایر ماشینهای سنگین ارسال کرده است. در این نامه بیان شده است:
طبق قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه، رانندگان ماشینهای سنگین بین شهری، راهداری و راهسازی که ۲۵ سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند، در سن ۵۵ سالگی می‌توانند اعلام بازنشستگی کنند. برای اعلام بازنشستگی، راننده مورد نظر باید به شعبه‌ای که دریافت‌کننده حق بیمه است، مراجعه و درخواست کتبی خود را ارائه دهد. با بررسی مدارک و شرایط، مقررات و قوانینی که مربوط به مستمری بازنشستگان است، درخواست بازنشستگی تأیید و مستمری پرداخت می‌شود. اما این قانون با مخالفت برخی از رانندگان مواجه شده است، چرا که بسیاری از رانندگان تمایل دارند ۳۰ سال سابقه مد نظر گرفته شود.
یکی از اهداف تصویب این قانون این بوده است که به دلیل اینکه رانندگان روز‌ها و هفته‌ها دور از محیط خانواده هستند، سازمان تأمین اجتماعی تلاش کرده است تا از این طریق بیشتر از این قشر جامعه حمایت کند.
شرایط رانندگان ماشینهای سنگین پس از بازنشستگی
رانندگانی که به سن بازنشستگی می‌رسند و تقاضای بازنشستگی می‌کنند، دفترچه کار آنها توسط سازمان راهداری و وزارت راه و شهرسازی مصادره می‌شود. به این معنا که این رانندگان پس از بازنشستگی نمی‌توانند مجدداً به شغل رانندگی ماشینهای سنگین روی بیاورند. چرا که عدم وجود دفترچه کار و بارنامه مشکلات متعددی را برای آنها به دنبال خواهد داشت. رانندگان دقت داشته باشند که اگر پس از بازنشستگی مجدداً مشغول به کار شوند، مستمری بازنشستگی آنها قطع خواهد شد و بعد از چند سال اگر مجدداً قصد بازنشستگی داشته باشند، میزان مستمری آنها با توجه به دو سال بیمه اخیر آنها محاسبه می‌شود.
کلام آخر
رانندگی در سطح شهر و کشور با ماشینهای سنگین، کاری سخت و طاقت‌فرسا به شمار می‌آید. بیشتر رانندگان به دلیل مسافت‌های طولانی بین شهر‌ها، ممکن است چندین روز دور از خانواده باشند، همچنین خطراتی که در کمین آنها است از جمله خواب آلودگی، تصادفات، جاده‌های ناایمن و رانندگی در ساعت‌های طولانی، باعث شده است که این شغل جزء مشاغل سخت طبقه‌بندی شود. آخرین تصمیماتی که برای بازنشستگی رانندگان ماشینهای سنگین در نظر گرفته شده است، کاهش سن بازنشستگی است. با تأیید قانون جدید بازنشستگی رانندگان کامیون و سایر ماشینهای سنگین، رانندگان با داشتن ۵۵ سال سن و سابقه پرداخت بیمه ۲۰ سال به طور مداوم و ۲۵ سال به صورت متناوب، بازنشسته می‌شوند.
شرکت بارولاین به عنوان یکی از معتبرترین شرکت های حمل و نقل و باربری در سطح کشور فعالیت می‌کند. سامانه حمل و نقل آنلاین بارولاین می‌تواند به عنوان یکی از بهترین سامانه ها، هم برای صاحبان بار و هم برای رانندگان در نظر گرفته شود. شرکت ما تعهد می دهد که تمام ویژگی های مربوط به بیمه، حقوق و مزایای رانندگان عزیز را تامین کند و شرایطی را ایجاد کند که رانندگان در مورد حقوق و مزایا بیمه (بیمه بازنشستگی رانندگان )و سایر حقوق خود مشکلی نداشته باشند. در این مقاله نکات مهم در مورد بازنشستگی رانندگان را بیان کردیم تا رانندگان عزیر اطلاعات مهمی در مورد اهمیت بیمه و مزایای خود (درمانی، مستمری بازنشستگی رانندگان ، از کار افتادگی، حوادث، غرامت، کمک ازدواج و خیلی دیگر از مزایای که طبق قانون وظیفه سازمان تامین اجتماعی است) به دست آورند.