![]()
کامیون کشنده ولوو FH500 را بیشتر بشناسید
کامیون کنده FH500 نسل چهارم سری FH ولوو است که در سال ۲۰۱۲ رونمایی شد. ولوو در نسل چهارم FH تکنولوژی‌های روز دنیا را (منطبق با زمان عرضه) به‌کار گرفت و آن را تبدیل به نقطه عطفی در محصولات و طراحی‌های خود کرد. کامیون کشدنه FH500 نسبت به نسل‌های قبلی خود تحولات چشمگیری را به‌نمایش می‌گذاشت و در عین ابهت، جذابیت‌ها و ظرافت‌های خاص خود را داشت. این خودرو در تعلیق، محوربندی و فنربندی حرف‌های جدیدی برای گفتن داشت و اولین کامیون ولوو با استاندارد آلایندگی یورو ۴ بود. کامیونFH500 از کابین متفاوتی نیز بهره می‌برد و امکانت و تجهیزات مدرن و روز را عرضه می‌کرد. برخی از جدیدترین تکنولوژی‌های روز دنیا که در سدان‌ها و SUV های شهری لوکس مورد استفاده بود، مانند کروز کنترل تطبیقی و هشدار عبور مانع از رو به‌رو تنها بخشی از آپشن‌های خاص این کامیون جذاب محسوب می‌شدند. در ادامه با کامیون ولوو FH500 مونتاژ ایران آشنا خواهیم شد.
کامیون کشنده ولوو FH500 در ایران
مونتاژ کامیون‌های ولوو در ایران همواره بر عهده سایپا دیزل به‌عنوان نمایندگی کامیون‌های ولوو در کشور، بوده است. سایپا دیزل سابقه مونتاژ نسل‌های پیشین FH500 را در کارنامه دارد. این کمپانی کامیون‌های FH420 تا FH480 ولوو را در ایران مونتاژ کرده است. اما تمامی این محصولات در ایران با حذف بسیاری از امکانات رفاهی و تجهیزات ایمنی مونتاژ شدند. مونتاژ FH500 در سال ۹۴ (۲۰۱۵) در سایپا دیزل آغاز شد. اما این کامیون جذاب و پرطرفدار نیز مانند برادرنش در ایران با حذف همه آپشن‌ها عرضه گشت. ضمن اینکه ولوو HF500 در دنیا با رنگ‌های مختلف به فروش رسید اما ما در ایران تنها شاهد رنگ سفید آن بودیم. باوجود همه این محدودیت‌های اعمال شده، مونتاژ ولوو FH500 در ایران چندان طولانی نبود وبه‌دلیل بروز برخی مشکلات برای سایپا دیزل، در سال ۹۹ به‌صورت کامل متوقف شد. هرچند تیراژ تولید FH500 در سال ۹۸ نیز بسیار محدود بود. سایپا در فاصله سال‌های ۹۴ تا ۹۸ دو تغییر در FH500 تولیدی خود اعمال نمود. مورد اول مربوط به سال ۹۶ و به‌کارگیری سیستم کاهش آلایندگی IEV می‌شد. مورد دوم نیز مربوط به سال ۹۷ بود. تولیدات سال ۹۷ تغییرات بیشتری را به خود دیدند. ولوو FH500 تولید ۹۷ که به ریش کوتاه معروفند، با تغییرات در زیربندی و کاهش ارتفاع عرضه شد. از دیگر تغییرات ایجاد شده در ظاهر این کامیون کشنده محبوب می‌توان به اضافه شدن زِه‌های سیاه به بادگیر و فلاپ‌ها اشاره نمود. این نسخه از FH500 همچنین از آپشن‌هایی مانند صفحه‌نمایش مرکزی بزرگتر و کلید‌های تماس تلفن داشبورد بهره می‌برد. از مشکلات بزرگ و جدی کامیون کشنده ولوو FH500 در حال حاضر در ایران می‌توان به قیمت بسیار بالای آن اشاره نمود.
مشخصات فنی کامیون کشنده ولوو FH500
هنگام نقد و بررسی یک کامیون کشنده، مهمترین اصل مشخصات و بازده فنی آن است. در ادامه به معرفی مشخصات فنی این کامیون قدرتمند می‌پردازیم.
مشخصات موتور
این کامیون در دنیا با دو موتور ۱۳ و ۱۶ لیتری عرضه شده است. اما در ایران تنها شاهد نسخه ۱۳ لیتری (حجم دقیق ۱.۹) آن هستیم. کد شناسه این موتور ۶ سیلندر توربوشارژ VOLVO D13A500 SCR (Ad-Blue) است. این موتور قادر به تولید ۵۰۰ اسب بخار قدرت در دور موتور ۱۴۰۰ تا ۱۹۰۰ دور در دقیقه است. حداکثر گشتاور موتور حجیم این کامیون کشنده جذاب ۲۶۰۰ نیوتن‌متر در دور موتور ۱۰۵۰ تا ۱۴۰۰ دور در دقیقه است. این موتور ابتدا از استاندارد آلایندگی یورو ۴ بهره می‌برد. از سال ۹۶ با به‌کار رفتن سیستم کاهش آلایندگی IEV به استاندارد یورو ۵ مجهز شد . از ویژگی‌ها منحصر به فرم این موتور قوی ترمز موتور(ترمز خفه کن اگزوز+ (+VEB) از نوع عمل کننده روی سوپاپ ها) پیش گرمکن استارت موتور و فن الکتریکی ویسکوز است. ظرفیت روغن موتور این خودرو ۳۳ لیتر و ظرفیت مخزن سوخت فولادی آن ۶۱۰ لیتر است. موتور ۱۳ لیتری ولوو HF500 قوی‌ترین موتوری محسوب می‌شود که تاکنون در ایران مونتاژ شده است.
مشخصات گیربکس و سیستم انتقال قدرت
ولوو HF500 از یک جعبه دنده اتوماتیک با نام AT2612D I-Shift بهره می‌برد. این گیربکس ۱۲ دنده جلو و ۲ دنده عقب دارد. حجم روغن گیربکس HF500 معادل ۱۳ لیتر است. گیربکس‌های I-SHIFT وللو اولین بار با اتوبوس‌های BR9 به ایران وارد شدند. ویژگی این گیربکس‌ها استفاده از سیستم ههisee است. این سیستم تعویض دنده‌ها در مسیرهای شیب‌دار را (تعویض دنده‌های سنگین در سربالایی) محدود می‌کند تا به موتور فرصت برای دورگیری بیشتر دهد. درمقابل تظیمات آن و عملکردش به موتور کمک می‌کند در سرپایینی‌ها با پایین آوردن دپر موتور و استفاده از شیب رو به پایین مصرف سوخت را کنترل کند. البته کنترل دور موتور در سرازیری به کاهش مصرف لنت ترمز نیر کمک می‌کند. hf500 از کلاچ تک صفحه‌ای هیدرولیکی اورگانیک تقویت شده با کد شناسه GS43B_OR بهره می‌برد. دور فرمان آن از حالت قفل به قفل ۴.۵ دور است. مدل این فرمان با قطر غربیلک ۴۵۰ میلیمتر PSS-SING-ADJ است.
سیستم تعلیق، محورها و ترمزها
تعلیق FH500 در جلو از نوع فنر پارابولیک با کمک فنر و میل موجگیر و در عقب بادی با چهار بالشتک، همراه حافظه با قابلیت تنظیم ارتفاع از داخل اتاق (روی داشبورد) و میل موجگیر است. محور جلوی این کامیون کشنده سوئیسی ۸ تن و محور عقب آن ۱۳ تن ظرفیت دارد. نوع سیستم محور عقب فورج شده، مجهز به توپی با مکانیزم روغنکاری داخلی و محور عقب شامل یک محور محرک با کاهنده تک مرحله ای وقفل دیفرانسیل است. FH500 در جلو و عقب از ترمزهای دیسکی بهره می‌برد. این ترمزها هریک از مدار مستقل مجهز به کمپرسور دو سیلندر با ظرفیت ۱۰۸۰ لیتر در دقیقه برخوردارند. این مدارها با سیستم هوای فشرده فعالیت می‌کنند. FH500 از سیستم‌های ترمز هوشمند EBS و TCS (سیستم ضد لغزش) توقف اضافی از نوع فنری بهره می‌برد.
تجهیزات کابین
کابین FH500 از نوع خواب‌دار و مجهز به دو تخت خواب است. این کابین که Sleeper cab HSLP نامیده می‌شود سقف بلند دارد و صندلی راننده و کمک راننده آن بادی تمام اتوماتیک با قابلیت تنظیم برقی است. سیستم تهویه (کولر و بخاری) اتوماتیک با قابلیت تنظیم دما است. آینه‌ها (قیچی و جانبی) برقی و مجهز به گرم کن هستند. شیشه‌شور و برف‌پاک کن چند زمانه، درچه سقف برقی، بالابر برقی، سیستم تعلیق عقب بادی و شیشه بالابرهای برقی از دیگر ویژگی‌های این کابین محسوب می‌شوند. همچنین در کابین FH500 شاهد سیستم صوتی با قابلیت پشتیبانی از بلوتوث، USB (دو پرت) و AUX، صفحه نمایش ۷ اینچی مرکزی، دکمه‌های کنترل سیستم صوتی و کروز کنترل روی فرمان هستیم. در داخل این اتاق یک یخچال بزرگ با قابلیت تنظیم دمای دستی و اتوماتیک نیز درنظر گرفته شده است. امکان تنظیمات تهویه و سیستم صوتی از کنار تخت‌خواب‌ها نیز فراهم شده است. در کنار نورپردازی بسیار زیبای کابین، پشت فرمان شاهد صفحه کیلومتر تمام دیجیتال هستیم. این صفحه به‌منظر سنج و بررسی هشدار سرعت‌سنج تاخوگراف، دور سنج موتور، درجه حرارت آب (آمپر آب)، آمپر سوخت (سنجش میزان سوخت موجود در مخزن) فشار باد زیربندی‌های بادی، آمپر روغن موتور (فشار روغن موتور) و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تجهزات ایمنی و امکانات رفاهی استاندارد و ویژه
در این بخش از بررسی ولوو HF500 شاهد مواردی مانند بوق الکتریکی شهری و بادی، بوق دنده عقب، سیستم خودکار تنظیم سرعت، مجهز به تجهیزات کاهنده آلودگی صوتی(SIGN(L)80dba)، اتصالات برق و باد تریلر ، فیلتر آبگیر سوخت، لاستیک زاپاس، مه شکن، کپسول آتش خاموش کن، گلگیر و گل پخش کن عقب ، گربه رو آلومینیومی، بکسل بند جلو ، آفتابگیر بیرونی و داخلی، مبدل ۲۴ به ۱۲ولت، پک کامل ابزار، کپسول آتش‌نشانی، علائم شب‌رنگ مختص وسایل نقلیه مطابق(استاندارد ECER-80)، جلیقه شب‌رنگ، چراغ‌قوه مخصوص، جک بالابر ۲۰ تن ، چرخ پنجم ۲ اینچی ، بادگیر سقف و جانبی، قفل مرکزی مجهز به کنترل از راه دور درب‌ها چراغ‌ها و بوق، دنده پنج و سیستم ردیابی GPS، ایموبولیزر و چراغ چرخ پنجم هستیم.
معایب و مزایا و قیمت روز
اگر بخواهیم از مزایای کامیون کشنده ولوو FH500 بگوییم باید به قدرت بالای موتور و امکانات و تجهیزات ویژه آن در کنار بازده فنی مناسبش اشاره کرد. این کامیون جذاب در واقع تماما حسن است و عیبی را نمی‌توان به آن وارد دانست. تنها اینکه متاسفانه در ایران قیمت بسیار بالایی دارد و هزینه نگهداری قابل توجهی را نیز به مالک تحمیل می‌کند. درحال حاضر قیمت رسمی FH500 در بازار بین ۶.۵ تا ۷ میلیارد تومان بسته به سال پلاک شدن اعلام می‌شود. اما ممکن است نسخه‌های مختلف آن با قیمتی کمتر یا بیشتر از این نرخ (۶ تا ۷.۵ میلیارد) خرید و فروش شود. مشکل بالا رفتن و نوسان قیمت و هزینه‌نگهداری FH500 طی سال‌های اخیر دراثر تحریم‌ها تشدید شده است.
کلام آخر
ولوو HF500 را می‌توان نقطه عطفی در صنعت کامیون‌سازی ایران دانست که متاسفانه به‌دلیل اعمال تحریم‌ها، ناتمام ماند. این کامیون کشنده به دلیل موتور قوی و کیفیت ساخت بالا، باوجود قیمت و هزینه نگهداری بالا، ارزش دربرابر خرید خوبی را به‌خود اختصاص می‌دهد. ضمن اینکه امکانات و ویژگی‌های آن با وجود حذف برخی موارد استاندارد از سوی سایپادیزل، همچنان منحصر به‌فرد محسوب می‌شوند.