برای آشنایی با انبارداری لازم و ضروری است تا بدانیم که جایگاه انبار در شرکت یا کارخانه تولیدی چگونه است. انبار مهمترین بخش هر سازمانی محسوب میشود که داراییها و تجهیزات در آن نگهداری میشود تا در صورت لزوم به راحتی قابل دسترس باشند. انبار در اصل محلی امن برای محافظت از مواد اولیه و محصول نهایی است. انبارداری مسئولیت سنگینی است که به عهده فردی با کفایت جهت مدیریت فرایند انبارداری قرار میگیرد.
انبارداری چیست؟
انبارداری به فرایند کنترل و بررسی کالاهای یک انبار گفته و دارای روشها و اصول خاص خود میباشد که استفاده از آنها سبب بهبود عملکرد انبارداری میشود.
مفهوم انبارداری
انبارداری به معنای دریافت کالا از بخشهای مختلف شرکت یا کارخانه تولیدی و مدیریت بر توزیع اقلام از انبار با توجه به اصول انبارداری میباشد.
فرایند انبارداری
فرایند انبارداری سبب سهولت ورود و خروج کالا خواهد شد. فرایند انبارداری باید مطابق با قوانین و اصول انجام شود. تحویل دادن اقلام و کالاها به بخشهای مشخص شده و همچنین تحویل گرفتن کالا و اقلام از بخشهای دیگر همگی جزئی از فرایند انبارداری میباشند. تمامی این نقل و انتقالات باید بر اساس مدارک و ضوابط قانونی انجام شود تا در پایان مدیر انبار میزان ورودی و خروجیهای انبار را مطابق با مدارک موجود بررسی و تایید نماید. در این فرایند باید کوچکترین تغییرات در ورودی و خروجی اقلام ثبت شود.
استانداردهای انبارداری
- استفاده از بهترین سیستم قفسه بندی انبار
- استفاده بهینه از فضای انبار
- مکانیزه کردن انبار به سیستمهای روز و مدیریت
- بهبود بهرهوری انبار با تقویت لجستیک
نحوه مدیریت انبار
مدیریت انبار شامل نظارت بر فعالیت پرسنل انبار میباشد تا تمامی کارها بر اساس قوانین و اصول انجام گیرد. مدیر انبار وظیفه دارد با پیاده کردن برنامههایمناسب و هدایت پرسنل در مسیر اصولی در جهت کاهش هزینهها گام بردارد.
وظایف مدیریت انبار:
مسئولیتهای مدیر انبار با توجه به گستردگی تولید و کار شرکت و کارخانه متفاوت است. اما از آنجایی که انبار قلب شرکت تولیدی محسوب میشود باید به خوبی کنترل شود. برخی از وظایف مدیر انبار به شرح زیر میباشد:
- اجرای روشها و اصول انبارداری
- مدیریت، کنترل پرسنل و شرح وظایف با توجه به تواناییها
- کنترل ورود و خروج کالا و اقلام
- گزارش صورت وضعیت روزانه
- نظارت بر ورود و خروج کالا و نگهداری، ارسال و توزیع آنها مطابق با ضوابط
- کنترل، نظارت، حفاظت و بازرسی موجودی انبار
- ایجاد هماهنگی جهت ارسال و دریافت اقلام با قسمتهای مختلف
- نظارت بر جاگذاری اقلام و کالاها در قفسه و مکانهای صحیح
- طبقه بندی صحیح اقلام و کالاها بر اساس تاریخ ورود و خروج
- آگاهی از روشهای انبارداری نوین و استفاده از اصول آن در بالا بردن کیفیت کار
- کاهش هزینههای انبار
- هوشمند سازی عملیات
اهمیت مدیریت انبار:
روبرو شدن با چالشهای پیش رو در کار و ارائه بهترین راه حل ممکن برای سهولت و کیفیت کار از مهمترین وظایف یک مدیر انبار میباشد. زیرا بهبود کیفیت در این بخش تاثیر بسیار بالایی در سازماندهی بخش های مختلف خواهد داشت. استفاده از سیستمهای خودکار روز کمک میکند تا کلیه نیازهای بخشهای مختلف و اولویت آنها مشخص شود و براساس این اولویتها خدمات بهتر و در زمان مناسبی انجام شود.
انواع انبارداری:
انبارداری سیستمهای مختلفی دارد که با گذر زمان همراه با تکنولوژی، شاهد پیشرفتهایی در این زمینه بوده ایم. در سالهای اخیر انبارداری نوین توانسته است بسیاری از چالشهای پیش روی را سهل و آسان نماید. این آگاهی باعث میشود تا شما به عنوان مدیر انبار بتوانید از اتلاف وقت در زمان تحویل گرفتن یا تحویل دادن کالا جلوگیری نمایید. در حال حاضر دو نوع وجود دارد که یکی بر پایه اصول سنتی و قدیمی است و دیگری انبارداری نوین بر اساس روشها و اصولی است که با تکنولوژی روز همراه است. که در ادامه به نحوه عملیات در هر یک میپردازیم:
انبارداری قدیم:
انبارداری قدیم وابسته به نیروی انسانی است از اینرو سرعت انجام کارها به آهستگی صورت میگیرد و احتمال وقوع اشتباه در آمارگیری و هزینه همیشه وجود دارد. در روش قدیم نیاز به پرسنل انبار یکی از مسائل پیش رو است و یک اهمال کاری کوچک در مدیریت پرسنل باعث میشود تا خسارات جبران ناپذیری به شرکت وارد شود. در این روش تمامی کارها به صورت دستی انجام میشود. از تحویل، ثبت و جابجایی کالاها و برچسب گذاری گرفته تا تعیین صورت وضعیت کالاهای وارد شده، موجودی انبار و غیره که نیاز به صرف زمان بسیاری است. تحویل اقلامی که به صورت فله ای وارد انبار میشوند در این روش بسیار سخت و مشکل ساز است و گاهی سبب میشود تا موارد مندرج در انبار با موارد ثبت شده در دفتر مغایرت داشته باشد و این باعث میشود تا روند کار با سرعت بسیار پایینی پیش برود.
انبارداری نوین:
در انبارداری نوین با استفاده از اصول و روشهای پیشرفته، کارها با سرعت بیشتری انجام میشود و همچنین احتمال وقوع اشتباهات را کاهش میدهد. انبارداری نوین به نوعی انبارداری هوشمند نام دارد زیرا با کمک سیستمها و روشهای برنامه ریزی شده، انجام میشود. وجود نرم افزارهای تحت وب در مدیریت انبار باعث کاهش هزینهها، کاهش نیروی کار، افزایش بهرهوری از فضای انبار و بررسی دقیق کالا شده که در نهایت منجر به موفقیتهای تجاری شرکت خواهد شد. استفاده از نرم افزارها باعث بهبود سطح خدمات به مشتری، گردش کار کارکنان، بهبودی عملیات تحویل شده است و همچنین ثبت اسناد و اطلاعات را به سطح بسیار دقیقی ارتقا داده است. در این روش کاغذ بازیها حذف شده و همه چیز به صورت اتوماسیون انجام و پیگیری میشود. حذف کاغذ و لوازم چاپ بر روی کاغذهای اداری باعث کاهش هزینهی بسیاری شده است و از طرفی دیگر نیازی به داشتن فضای مخصوص بایگانی و مسئول بایگانی نیز نخواهد بود.
بیشتر بخوانید : انبارداری نوین چیست؟
مزایای انواع انبارداری:
انبارداری با روش قدیم یا روشهای نوین دارای مزیتهایی است که به آن اشاره میکنیم:
- مشخص کردن الگویی برای سفارش دهی و میزان موجودی
- استفاده از تخفیف در خریدهای عمده و کلی
- کاهش چالشهای مالی شرکت در زمان نوسانات قیمت برای تامین مواد اولیه
- کاهش تعداد خرید که در نتیجه منجر به کاهش هزینهها خواهد شد
- محافظت از کالاها و اقلام موجود در انبار
- جلوگیری از آسیب، صدمه و سرقت کالاها
- طبقه بندی کالاها بر اساس فضای انبار و نوع کالاها
- برنامه ریزی چگونگی ورود وخروج کالاها
روشهای بهبود انبارداری:
روشها و راهکارهایی برای بهبود انبارداری وجود دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بارکد: بارکد نوعی نمایش تصویری کوتاه شامل اطلاعات کالا میباشد که توسط ماشین بازخوانی میشود. داشتن سریال برای کالاها باعث میشود تا بتوان به راحتی از موجودی انبار آگاه شد.
- استفاده از فناوری :RFID در این فناوری میتوان به راحتی کالاها را ردیابی کرد. با درج کردن برچسب بر روی اقلام انبار میتوانید آنها را در یک انبار بزرگ در کمترین زمان ممکن پیدا کنید. این ردیابی توسط امواج رادیویی انجام میگیرد.
- نیروی کار: استفاده از نیروی کار آگاه به اصول کار و توانمند
- نرم افزارهای تحت وب: استفاده از نرم افزارهای متداول در مدیریت انبارداری
کلام آخر:
مدیریت مطلوب انبار باعث ایجاد بهرهوری در عملیات انبارداری میشود. استفاده از سیستم WMS در مدیریت انبارداری به بهترین شکل و کمترین خطا امروزه بسیار متداول است. پیاده سازی روشهای مناسب و مطلوب با توجه به اقلام و کالاهای موجود در انبار باعث بالا رفتن شاخص عملکرد مدیریت انبار خواهد شد. مدیر انبار باید بتواند برای چالشهای پیش رو راهکارهای متعددی را جهت بهبود عملکرد انبار ارائه دهد.