در تمامی کشورها، مقررات و آیین‌نامه‌هایی برای حفظ ایمنی کالاها و رانندگان تنظیم شده است؛ چرا که رعایت این قوانین می‌تواند از وقوع حوادث جاده‌ای جلوگیری کند. صادرات و واردات که از ارکان‌های کلیدی پیشرفت اقتصادی کشورها محسوب می‌شوند؛ عموما از طریق حمل‌ونقل جاده‌ای و به وسیله ماشین‌های سنگین مانند کامیون‌ها و تریلی‌ها انجام می‌شوند. در مقررات حمل‌ونقل جاده‌ای، آیین‌نامه‌هایی مخصوص رانندگان و قوانینی متناسب با ابعاد و اندازه ماشین‌های سنگین وضع شده است. یکی از این قوانین مربوط به حداکثر طول مجاز انواع وسایل نقلیه حمل بار است که با هدف ایمن‌سازی سفرهای جاده‌ای مشخص شده است. در ادامه به طور کامل در مورد حداکثر طول مجاز انواع وسایل نقلیه حمل بار و هم‌چنین مقررات حمل‌ونقل جاده‌ای برای شما توضیح خواهیم داد. همراه ما باشید.
مقررات حمل و نقل جاده ای بار و کالا
قدیمی‌ترین شیوه جابه‌جایی کالاها، حمل‌ونقل جاده‌ای است که انسان از دیرباز تاکنون با روش‌ها و وسایل گوناگونی انجام داده است. با گذشت زمان، افزایش جمعیت و تولید وسایل نقلیه گوناگون نیاز به قوانین باربری برای حفظ سلامت انسان‌ها در جابه‌جایی‌های زمینی بیشتر شد و توجه به عوامل مختلفی از جمله ایمنی حمل و نقل مواد خطرناک ، آموزش رانندگان خودروها و بسته‌بندی و بارگیری مناسب اهمیت فراوانی یافت. بر اساس قوانین و مقررات بخش جاده‌ای وزارت راه و شهرسازی جمهوری اسلامی ایران، یکی از مهم‌ترین محدودیت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای داخل ایران مربوط به ابعاد و وزن کل وسیله نقلیه و محموله‌ی آن است که مقدار مجاز و مشخصی برای آن‌ها تعیین شده است. طول، عرض و ارتفاع هر ماشین ابعاد آن نامیده می‌شود و وزن کل نیز متناسب با مجموع وزن وسیله نقلیه و محموله است. در ادامه مقررات حمل‌ونقل جاده‌ای بار و کالا را به طور کامل برای شما شرح می‌دهیم.
- حداکثر عرض مجاز انواع ماشین حمل بار باید ۶/۲ متر باشد.
- حداکثر ارتفاع مجاز انواع ماشین حمل بار باید ۵/۴ متر باشد. ارتفاع وسیله نقلیه فاصله عمودی بالاترین نقطه محموله در ماشین تا سطح جاده است.
- حداکثر طول مجاز برای ماشین‌های حمل بار متفاوت است؛ این مقادیر برای کامیون‌های دو محور، سه محور و تریلی چهار محور به ترتیب ۱۰، ۱۲ و ۵/۱۶ متر است.
- رانندگان وسایل نقلیه سنگین باید مدارکی از قبیل گواهینامه راهنمایی و رانندگی، کارت ملی، کارت وابستگی، بیمه شخص ثالث، کارت صحت و سلامت جسمی و روحی، کارت شناسایی ناوگان حمل‌ونقل را داشته باشند. کارت سلامت باید از طرف وزارت بهداشت و درمان صادر شود و کارت وابستگی برای رانندگانی است که از وسایل نقلیه شرکت‌های حمل‌ونقل استفاده می‌کنند و اطلاعات کامل دارنده ماشین در آن ثبت شده است.
- برای تمامی جابه‌جایی‌ها باید بارنامه‌ای معتبر از طرف شرکت‌های باربری صادر شود که اطلاعات کامل قرارداد در آن ثبت شده باشد.
- ماشین‌های حمل کالا باید تجهیزات ایمنی مانند جعبه کمک‌های اولیه، کپسول آتش‌نشانی، علائم ایمنی، زنجیر چرخ و لاستیک زاپاس همراه خود داشته باشند.
- محل بارگیری و تخلیه بار می‌تواند در گمرک، بندر و انبار صاحب کالا یا شرکت باربری باشد.
- پرداخت حق تمبر بارنامه، بیمه تامین اجتماعی، عوارض شهرداری و پارکینگ به عهده مالک کامیون یا شرکت باربری است؛ در حالی که هزینه‌های مربوط به تخلیه یا بارگیری کالا را صاحب محموله باید پرداخت کند.
- در حمل‌ونقل برون‌مرزی یا ترانزیت، مجوزهای لازم باید توسط شورای امنیت کشور صادر شود.
- مجوز کالاهای وارداتی باید متناسب و موافق با قراردادهای بین دولت‌ها باشد و از لحاظ امنیتی و مذهبی مخالف قوانین جمهوری اسلامی ایران نباشد.
- گمرک و مراکز مربوطه در صورت دریافت هزینه باید مکان‌هایی را برای تخلیه، بسته‌بندی و جابه‌جایی بارهای وارداتی در اختیار شرکت‌های باربری قرار دهند.
حداکثر طول مجاز انواع وسایل نقلیه حمل بار
برای کاهش میزان خسارت و صدمات جاده‌ای نهادهای مربوطه مانند پلیس راهنمایی و رانندگی ایران(راهوَر)، مقررات خاصی برای انواع وسایل نقلیه تعیین کرده‌اند. ماشین‌های سنگین مانند کامیون و تریلی معمولا برای حمل کالاها استفاده می‌شوند و هر کدام تا میزان مشخصی توانایی حمل بار دارند. اگر وزن بار بیشتر از ظرفیت مجاز ماشین باشد یا نحوه بارگیری محموله به درستی انجام نشود؛ احتمال بروز مشکلاتی مثل کاهش میدان دید دیگر رانندگان، افزایش مصرف سوخت، کاهش توان ترمز و فرسایش لاستیک‌های ماشین حمل بار وجود دارد. توجه به این نکته که ابعاد و اندازه وسایل نقلیه در نحوه جابه‌جایی بار و ایمنی آن بسیار موثر است، غیر قابل انکار است؛ به همین دلیل رعایت حداکثر طول مجاز انواع وسایل نقلیه حمل بار می‌تواند میزان خطرات جاده‌ای را کاهش دهد. فاصله نقطه ابتدایی وسیله نقلیه یا بار تا نقطه انتهایی ماشین را طول وسیله نقلیه می‌گویند. بر اساس مقررات راهنمایی و رانندگی حداکثر طول مجاز انواع وسایل نقلیه حمل بار شامل موارد زیر است.
- حداکثر طول مجاز کامیون دو محوره با بار ۱۰ متر است.
- حداکثر طول مجاز کامیون سه محوره با بار ۱۲ متر است.
- حداکثر طول مجاز تریلی چهار محور با بار ۵/۱۶ متر است.
- حداکثر طول مجاز تریلی خودرو بر به همراه بار ۵۷/۲۰ متر است.
کلام آخر
پلیس راهنمایی و رانندگی برای کاهش میزان خسارت‌های ناشی از حمل ونقل‌های جاده‌ای مقرراتی را برای جابه‌جایی محوله‌های داخلی و خارجی وضع کرده است. این مقررات شامل قوانینی مربوط به شرکت‌های باربری، کامیون‌داران و محدودیت‌هایی مانند رعایت حداکثر طول مجاز انواع وسایل نقلیه حمل بار در بارگیری است. حداکثر طول مجاز برای کامیون‌های دو محور، سه محور و تریلی چهار محور به ترتیب ۱۰، ۱۲ و ۵/۱۶ متر است.
منبع : mrud