رانندگان ماشین‌های سنگین هرروز در حال حمل‌ونقل بار به صورت جاده‌ای هستند. در طول این مسیر مخاطراتی برای آن‌ها و بارشان وجود دارد. مسئولیت هرگونه مشکل که در روند حمل و تحویل بار به وجود بیاید، متوجه راننده خواهد بود. برای همین لازم است رانندگان از قوانین مربوطه و مسئولیت‌هایی که به گردن آن‌ها است آگاه باشند. در این مطلب می‌خواهیم نکات لازم برای حمل ایمن بار و مطمئن را در کنار مسئولیت‌های رانندگان در قبال بار بیان کنیم. با ما همراه باشید.
ضرورت حمل و نقل ایمن بار برای رانندگان
همه ما از مخاطرات حمل بار جاده ای باخبریم. زمانی که افراد به شرکت‌های حمل و نقل بار مراجعه می‌کنند، قصد دارند تعدادی کالا را با سلامت کامل به مقصد برسانند. در واقع آن‌ها امانتی را به دست رانندگان می‌سپرند که محافظت از آن تا زمان رسیدن به دست گیرنده بر عهده راننده است. شرکت‌های حمل و نقل بار وظیفه دارند علاوه بر آشنا کردن رانندگان خود با قوانین موجود، به آن‌ها آموزش‌های لازم را بدهند. اما در نهایت این خود راننده است که وارد مسیر شده و بار را تا مقصد می‌برد. قوانین به خوبی و با شفافیت مسئولیت هر کدام از اشخاص (فرستنده، راننده و شرکت حمل بار) را مشخص کرده‌اند. ما در این مطلب تمرکز خود را بر وظایف شخص راننده در قبال بار قرار داده‌ایم. در ادامه وظایف راننده در مراحل مختلف باربری شهری و جاده‌ای را بررسی خواهیم کرد.
وظایف رانندگان در حمل ایمن بار
وظایف رانندگان زمان بارگیری
- رانندگان زینگ باید از اینکه چه کالایی و به چه شکلی روی تریلرشان قرار می‌گیرد اطلاع حاصل کنند.
- هنگام جابه‌جایی بار، هم راننده و هم کمک‌راننده باید در محل امنی مستقر شوند.
- درست پس از جابه‌جا شدن بار، راننده و کمک‌راننده وظیفه دارند عملیات مهار را آغاز کنند.
- بررسی اتصالات مهاربندی و اطمینان از سالم بودن ماشین قبل از سفر به عهده خود راننده است.
- راننده نباید باری که مناسب ماشین او نیست را قبول کند چون که در صورت بروز حادثه ناگوار، بخشی از اتهام شامل حال او خواهد بود.
وظایف رانندگان در زمان حمل بار
- برخورداری از یک کمک راننده برای مسیرهای طولانی
- کنترل بار در طول مسیر (مثلا پس از هر ترمز شدید یا صدای مشکوک، ماشین کنار زده شده و بار کاملا مورد بررسی قرار گیرد)
- پس از طی کردن هر ۸۰ کیلومتر ماشین متوقف شده، بار کنترل شود و در صورت نیاز اتصالات مهاربندی محکم شوند.
- رانندگی ایمن و استراحت کافی از شروط لازم برای موفقیت‌آمیز بودن حمل بار جاده ای به شمار می‌روند. راننده وظیفه دارد در زمان‌های مناسب جای خود را با شاگردش عوض کرده و در صورت خستگی به استراحت بپردازد.
- راننده در زمان تحویل بار قبول می‌کند بار را در محدوده زمانی مشخصی به مقصد برساند. او همزمان با رعایت تمام قوانین، وظیفه دارد به این زمان پایبند باشد. راننده موظف است در زمان قبول کردن مسئولیت بار، زمان تعیین شده توسط فرستنده را امکان‌سنجی کند. ممکن است زمانی که به شما می‌دهند مستلزم حرکت با سرعت غیر مجاز باشد. در این صورت بخشی از اتهام متوجه راننده‌‌ای خواهد بود که این شرایط را قبول کرده است.
وظایف رانندگان در زمان تخلیه
رعایت نکاتی که مربوط به زمان بارگیری و حمل بار هستند، این مرحله را به مراتب ساده‌تر خواهد کرد. با‌این‌حال، وظایف راننده پس از رسیدن به مقصد پایان نخواهد یافت. بلکه پس از تحویل سالم بار و گرفتن رسید تمام می‌شود. در این مرحله راننده موظف است مکانی امن برای پارک کردن پیدا کرده و سپس خود در جایی امن منتظر پایان عملیات بماند. بهتر است رانندگان پیش از تحویل بار برای تخلیه، اتصالات و قرارگیری بار را یک‌بار دیگر برای جلوگیری از حوادث ناگوار امتحان کنند.
آموزش مهار و حمل ایمن بار
تا اینجای کار بر اهمیت حمل بار ایمن تاکید کردیم. در ادامه راهکارهای عملی حمل و مهار ایمن بار را به شما معرفی می‌کنیم. توصیه های مهم برای رانندگی (لینک شود به مقاله شماره ۱۶) در جاده همواره با این نکته آغاز می‌شوند که راننده باید ماشین خود را همیشه مورد بررسی قرار دهد. جدا از بخش‌هایی مثل چرخ، ترمز، آب و… نیاز است محل قرارگیری بار هم در ماشین‌های باربری مدام مورد بررسی قرار گیرد. این بخش‌ها عبارتند از: اتصالات، درهای کناری، سقف، نرده، پوشش نرده‌ای و… .
اگر این بررسی‌ها مرتب و به درستی انجام شوند، ماشین شما آماده حمل بار خواهد بود. حالا نوبت به مهار بار و پیدا کردن راه مناسب برای سالم رساندن بارهای مختلف به مقصد است. برای مهار بار ابزارهایی مثل طناب، زنجیر، سیم‌بکسل، تسمه و… وجود دارند. سوال مهم اینجا است که هر کدام مناسب چه باری هستند؟ آموزش مهار بار (لینک شود به مقاله شماره ۲۰) معمولا توسط رانندگان مجرب به جوان‌ترها صورت می‌گیرد. منابع اینترنتی مثل همین مقاله بسیار کمک‌کننده‌اند، اما جای تجربیات را نمی‌گیرند. چون که هر ماشین، هر جاده و هر بار مشخصات خاص خود را دارد که جز با تجربه نمی‌توان نوع مهار مناسب را برای آن شرایط مشخص تعیین کرد.
- نکات مربوط به زنجیر
اگر از زنجیر در مهار بار خود استفاده می‌کنید لازم است بند به بند آن را مورد بررسی قرار دهید. وجود هرگونه شکستگی، خمیدگی، فرسودگی و هر نوع آسیبی می‌تواند در طول مسیر خطرساز شود. همچنین نباید زنجیر را با سیم یا پیچ به بارگیر وصل کرد. در صورت انجام این کار احتمال پارگی بسیار بالا خواهد بود. این کار را باید با قلاب انجام دهید. اگر از زنجیری برای حمل بار استفاده می‌شود، نباید از آن برای کاربردهای دیگر مثل حمل بار یا بکسل کردن استفاده کرد. این کارها باعث اصطحلاک زنجیر شده و امکان پارگی آن هنگام حمل بار را افزایش می‌دهند.
- نکات مربوط به تسمه
تسمه هم یکی از پراستفاده‌ترین موارد برای مهار بار به شمار می‌رود. هر تسمه حداقل مقاومت تعیین شده‌ای دارد. نیروی بسته‌بندی و کشش تسمه نباید بیشتر از نصف این حداقل باشد. اگر بار شما سطح لغزنده‌ای دارد یا به هر‌دلیلی خطرناک به حساب می‌آید، از تسمه فولادی استفاده کنید. بندها را نباید با گره به کفی متصل کرد.
- نکات مربوط به سیم بکسل
سیم‌بکسل نباید در نزدیکی بندها و رابط‌ها خم شود. نزدیک‌ترین نقطه خمش در خم کردن سیم‌های بکسل جهت مهار بار باید حداقل سه برابر قطر سیم از بست‌ها و رابط‌ها فاصله داشته باشد. برای ایجاد کردن کشش در سیم بکسل بهتر است از بست تنظیم دوطرفه استفاده شود. هر سیم ظرفیت خاص خود را دارد و راننده موظف است از سیم متناسب با بار خود استفاده کند.
کلام آخر
رانندگی در جاده‌ها یکی از خطرناک‌ترین مشاغل موجود به حساب می‌آید. یکی از کاربردهای حمل و نقل جاده‌ای، حمل بار از شهری به شهر دیگر است. گاهی هم نوع باربری، شهری است. در هر صورت راننده موظف است تمام موارد مربوط به حمل ایمن بار را از لحظه قرار گرفتن بار روی ماشین تا زمان تخلیه آن مورد بررسی قرار دهد. بار در واقع امانتی است که به دست راننده سپرده می‌شود و هرگونه آسیب وارده به آن، اتهاماتی را متوجه راننده خواهد کرد. در این مطلب سعی کردیم مسئولیت های راننده برای تامین امنیت بار در طول حمل و زمان تحویل را، به همراه راهکارهای عملی برای حفظ سلامت بار ارائه کنیم. امیدواریم این نکات برای شما مفید واقع شوند.
منبع : دنیای رهنورد ، اطلس بار