انتخاب کاربری یا یدک یا به زبان عامیانه رانندگان، بارگیری که بارخورش خوب باشه همیشه یکی از سوالات رانندگان بوده است، طبق آمار سازمان راهداری تا پایان سال ۹۸ حدود ۳۰ درضد از بارها را تریلرهای کمپرسی جابه‌جا می‌کنند، تریلر کفی با حمل ۲۰ درصد از بارهای کشور در رتبه دوم و تانکرها و کامیون‌های اطاقدار با ۱۵ درصد در رتبه سوم قرار دارند،در ادامه به معرفی ۵ تریلر پرکاربرد در صنعت حمل‌ونقل زمینی کشورمون میپردازیم.
گزارش سازمان راهداری از میزان کالای حمل شده برحسب انواع بارگیر در سال ۱۳۹۸
- کمپرسی : ۲۹.۶ درصد
- کفی : ۲۰.۹ درصد
- اطاقدار : ۱۵ درصد
- تانکرمخزندار : ۱۴.۵ درصد
- بغلدارمعمولی : ۷ درصد
- بونکر : ۵.۴ درصد
- بغلدارچادری : ۴.۵ درصد
- یخچالدار : ۱.۵ درصد
- مسقف : ۰.۸ درصد
- کمرشکن : ۰.۶ درصد
- سایر : ۰.۳ درصد
از کاربری کمپرسی برای حمل‌ونقل مواد معدنی و غیر معدنی،فله اعم از خام و یا نیمه فرآوری شده از قبیل شن، ماسه، پوکه معدنی، ماسه بادی، خاک رس، ذغال سنگ، آسفالت، نخاله ساختمانی و غیره… و مواد فله کشاورزی از قبیل گندم، ذرت، سویا، چغندر و سایر محصولات کشاورزی استفاده میشود.به جهت اختلاف فاحش در وزن مخصوص انواع محصولات، کاربری کمپرسی عمدتاً در دو مدل سنگین (کاربردی معدنی) و فوق سبک (کاربردی کشاورزی) به بازار عرضه میشود. بسته به محل تردد کمپرسی، محور و زیربندی بالنی و فنری با تناژهای مختلف در دسترس است.
نقاط قوت و ضعف کار با تریلر کمپرسی
- اعلام‌بار در تمام نقاط کشور
- امکان تخلیه و بارگیری در ۲۴ ساعت شبانه‌روزی
- عدم تعادل در بارگیری و آسیب رسانی به تریلر
- اختلاف تناژ غیرقابل پیش بینی بار
- استهلاک زیاد کشنده و تریلر
تریلر چادری برای جابجایی انواع کالاهای بسته‌بندی شده در پالتهای چوبی/فلزی، کارتن، جعبه و یا حتی کیسه های بزرگ استفاده میشود. حمل فرآورده‌های حجیم فاقد بسته بندی نیز توسط این کاربری امکانپذیر است. مهار بار در تریلر چادری به کمک تسمه و یا زنجیرهایی صورت میگیرد که به قلابهای تعبیه شده در پروفیلهای کناری متصل می‌شوند. وجود ۴ یا ۵ درب آلومینیومی در طرفین همراه با تیرکهای افقی، اسباب تقویت بیشتر در مهار بارهای حجیم به شمار می‌رود. بارگیری تریلر چادری میتواند از طرفین و به صورت همزمان انجام شود. چنانچه سقف تریلر کشویی باشد، گزینه بارگیری از بالا برای بارهای با طول زیاد نیز ممکن است. برخورداری از شاسی مستحکم و کف از چوب ۲۰ لایه ضدخش این امکان را فراهم میکند که در صورت نیاز لیفت تراک بتواند داخل کاربری به راحتی تردد نماید.
مهمترین ویژگی و مزیت تریلر چادری قراردادن بار داخل فضای چادر است. محموله داخل چادر از گزند آسیبهای اطراف به دور است و به علاوه پس از پلمپ شدن چادر، دسترسی به بار دیگر از بیرون امکانپذیر نیست. به همین دلیل یکی از بهترین گزینه ها در حمل بار به صورت ترانزیت استفاده از تریلر چادری است. تریلر چادری به دو شکل سقف و بغل ثابت و نیز سقف و بغل کشویی وجود دارد. سهولت و سرعت تخلیه و بارگیری در حالت کشویی به مراتب از ثابت بیشتر است.
نقاط قوت و ضعف کار با تریلر چادری
تریلر کفی ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع تریلرها هستند که علی‌رغم تنوع کم، طیف وسیعی از کالاها را جابه‌جا می‌کنند. مهمترین ویژگی کاربری کفی، فقدان دیواره در اطراف آن است که دسترسی به تمامی سطح مورد نیاز جهت بارگیری را امکانپذیر میکند. غالباً حمل اجسام سنگین که از حجم بالایی برخوردارند (مثلاً کیسه های جامبو) و یا ارتفاع غیر استاندارد دارند، توسط کفی صورت میگیرد اگر چه حمل کانتینر به عنوان یک کالای حجیم و سنگین توسط این کاربری بسیار فراگیر است. اقلام فولادی از قبیل میلگرد، تیر آهن، در شاخه های ۱۲ متری به وسیله کفی حمل می‌شوند.
تریلر کفی در دو سایز تولید و روانه بازار میشود که یکی ۱۲.۶ متری و دیگری ۱۳.۷ متری است. کفی بلندتر عموماً در جایی مورد استفاده قرار میگیرد که کانتینر های ۴۵ فوت نیز در دستور کار باشد. کف این تریلرها میتواند از چوب و یا ورقهای فلزی مستحکم باشد.
نقاط قوت و ضعف کار با تریلر کفی
تریلر یخچالی برای حمل کلیه اقلام بسته بندی شده‌ای استفاده میشود که حمل و نقل آنها مستلزم رعایت شرایط دمایی خاص باشد. با توجه به اینکه دما در این محصول میتواند از دمای محیط (۲۵ درجه سانتیگراد) تا منهای ۴۰ درجه سانتیگراد تغییرات داشته باشد، لذا انواع محصولات مختلف از قبیل مواد غذایی، سبزیجات، میوه، دارو، مواد اولیه شیمیایی و دارویی، محصولات پروتئینی (گوشت، مرغ، ماهی) و سایر محصولات فریز شده (بستنی و …) با این کاربری قابل حمل هستند. تأمین سرمای مورد نیاز این کاربری از طریق یونیتهای سرد کننده‌ای است که در قسمت جلوی باکس نصب شده و یک موتور دیزلی مستقل، به طور جداگانه وظیفه به کار اندازی این یونیت را بر عهده دارد. وجود ترموستات در داخل کاربری باعث میشود تا همیشه دما در محدوده مورد نیاز قرار داشته باشد. این ترموستات فرمان روشن و خاموش شدن یونیت در زمانهای مناسب را صادر میکند.
از جمله چالشهای این نوع کاربری، استفاده سوخت در یونیت سرد کننده است. آلودگیهای زیست محیطی ناشی از این موضوع، شرکتهای برتر را بر آن داشته است تا تلاشهای خود را در راستای بهینه سازی مصرف این موتورها و نیز کاهش انتقال حرارت از بدنه باکسها متمرکز کنند. توزیع یکنواخت دما در کاربری یخچالی از اهمیت زیادی برخوردار است به همین دلیل استفاده از تونل منسوج یا پلیمری جهت هدایت جریان هوای خنک در این کاربری اهمیت دارد. علاوه بر آن در صورتی که محصولات بسته بندی شده داری پالت باشند، روند خنک‌شدن یا یخ‌زدگی آنها به مراتب یکنواخت‌تر بوده و به همین دلیل کیفیت آنها در طول مسیر بهتر حفظ میشود. این محصول به گونه‌ای طراحی و ساخته شده که شستشوی بهداشتی آن به آسانی صورت میگیرد.
نقاط قوت و ضعف کار با تریلر یخچالی
- اعلام‌بار در فواصل محتلف
تریلر تانکر صرفاً برای حمل مایعات به کار می‌رود. با توجه به نوع مایعی که حمل میشود، جنس بدنه تانکر میتواند متفاوت باشد. در حالی که برای حمل انواع سوختهای چهارگانه (بنزین، گازوئیل، مازوت، نفت سفید) از بدنه با جنس ورقهای فولاد کربی استفاده میشود در حمل بهداشتی مایعات عمدتاً فولاد ضدزنگ (استیل) به کار برده میشود. به کارگیری آلومینیوم در موارد خاص از قبیل حمل سوخت هواپیما بنا به دلایل ایمنی توصیه میشود اگر چه در سایر موارد ممکن نیز چنانچه صرفه اقتصادی داشته باشد، استفاده از آن میسر است. در جایی که مایع خاصیت خورندگی داشته باشد (مثل اسیدها یا مواد قلیایی) اعمال پوشش بر روی بدنه داخلی تانکرها، تنها راه حل اقتصادی حمل این مایعات به شمار می‌رود. تخلیه مایعات یا به صورت ثقلی است (استفاده از وزن خود مایع) و یا به کمک پمپ صورت میگیرد که در این صورت تعبیه موتور پمپ جداگانه بر روی تریلر لازم است.
حمل مایعات از هر نوع که باشند از دو جهت خطرناک است. اول آنکه حرکت مواج مایع داخل مخزن در حین رانندگی سبب ایجاد ضربه‌هایی در راستای طولی و عرضی میشود که به راحتی میتواند موجب ناپایداری و در نتیجه حوادثی از قبیل قیچی کردن یا چپ شدن کاربری شود. استفاده از موجگیرها (بافلها) در داخل مخزن یک راه حل قاطع و مناسب برای غلبه بر چنین مشکلاتی است. وجود سیستمهای ضد واژگونی RSP در کلیه کاربری‌های ساخت ماموت به حل این مشکل کمک میکند. خطر دیگر سرریز شدن و کنترل بخار این مایعات است که با توجه به جنس مایع، راه کارهای متفاوتی از جمله تعبیه سرریز، تعبیه مسیر برگشت بخار و یا حمل تحت فشار مثبت برای آن ارائه میشود. در این خصوص رعایت قوانین بین المللی ADR در ساخت کلیه تانکرها از اولویتهای سازندگان است.
منبع : ماموت دیزل